हामी नियमित १२ देखि १५ प्रतिशत प्रतिफल सजिलै दिनसक्छौ
एनएमबी बैंकको सहायक कम्पनी एनएमबी क्यापिटलले भर्खरै मात्र आफ्नो दोस्रो योजनाको सार्वजनिक बिक्री खुला गरेको छ । एनएमबी हाइब्रिड फण्ड एल वान नामक यो योजनाको बिक्री शुक्रबार बन्द हुदैछ । यसै सन्दर्भमा प्रस्तुत छ, एनएमबी क्यापिटलका प्रमुख कार्यकारी श्रीजेश घिमिरेसँग सुरेन्द्र थापाले गरेको कुराकानीः

एनएमबि क्यापिटल अहिले के काममा व्यस्त छ ?

अहिले हाम्रो म्युचुअल फण्डको सेकेण्ड स्किम एनएमबी हाइब्रिड फण्ड एल वान खुलेको छ । त्यो भर्ने अन्तिम म्याद शुक्रबारसम्म हो । त्यो बाहेक त हाम्रो नियमित काम नै हो । ईस्यु म्यानेजर, अन्डर राइटिङ, पोर्टफोलियो म्यानेजमेन्ट, शेयर रजिष्ट्रार र सिडिएसको डिपोजिटरी पार्टिसिपेन्टको काम गरिरहेको छौ ।

दोस्रो योजना एनएमबी हाइब्रिड फण्ड एल वानको मुख्य विशेषताहरु के हो ?

यो योजना अलिकति कम जोखिमको उपकरण हो । यसमा आधा भन्दा थोरै बढी शेयरमा लगानी हुन्छ भने बाँकी चाही बन्ड, डिभेन्चर, फिक्स डिपोजिट लगायतका उपकरणहरुमा लगानी हुन्छ । यसले स्थिर प्रतिफल दिन्छ । यो कम जोखिम भएको उपकरण हो । हाम्रो पहिलो एनएमबि सुलभ फण्ड हो, त्यसमा शेयर तथा इक्विटी बढी भएकाले जोखिम पनि बढी र रिटर्न पनि बढी आउने खालको हो ।

के आधारमा यो योजना अरु भन्दा कम जोखिमपूर्ण छ ?

सबैभन्दा पहिला म्युचुअल फण्डमा लगानी गर्दा त्यसको उद्धेश्य हेर्नुपर्छ । लगानी त सबैले लगानी नै गर्ने हो । जुन फण्डले बन्ड, डिभेन्चर, फिक्स डिपोजिट जस्ता मनि मार्केट उपकरणहरुमा लगनी गर्यो भने कम जोखिम भयो, शेयरको त मूल्य तल माथि भईरहन्छ । जति बढी शेयरमा बढी लगानी हुन्छ, त्यसमा अलिकति बढी जोखिम हुन्छ नै । तर सँगसगै त्यसबाट आउने प्रतिफल पनि अलि बढी हुन्छ ।

यो दोस्रो स्किममा जोखिम नै छैन भन्ने होईन, जोखिम छ । तर यसलाई न्युनिकरण गर्न आफ्नो फण्डको ५० देखि ६० प्रतिशत मात्र शेयरबजारमा लगानी गर्छ । अरु रकम चाहि फिक्स ईन्कम अर्थात ब्याज प्राप्त हुने उपकरणमा मात्र लगानी गर्छ । जसले गर्दा शेयर मार्केट धेरै तलमाथि भएपनि केही फरक पर्देन र हामीले सोचे अनुसार १२ देखि १५ प्रतिशतको प्रतिफल सजिलै बाड्न सक्छौ । यो दोस्रो योजनामा हामीले धेरै जोखिम नलिने उद्धेश्य लिएकाले लाभांशको सबालमा त्यही अनुसार सोच्नुपर्छ भन्छौ । 

अब अहिले प्रायःजसो वाणिज्य बैकहरुले मर्चेन्ट बैंक खोलेका छन् । साथै नयाँ नयाँ योजना समेत ल्याउने क्रममा छन् । यसले सेयर बजारमा कस्तो प्रभाव पार्ला ?

म्युचुअल फण्ड आउने वित्तिकै एकहदसम्म बजार आफै स्वतः संस्थागत हुन जान्छ । यसले जहिले पनि संस्थागत र व्यवसायिक निर्णय लिन्छ । भारत, अमेरिकामा हेर्नोस्,संसारका जुनसुकै विकशित होस वा अविकशित देशमा, जहाँ म्युचुअल फण्ड छन्, त्यहाँको बजार आफै संस्थागत भएका छन् ।

एक हिसाबले एउटा म्युचुअल फण्डले अर्कोसँग प्रतिस्पर्धा गर्यो भन्ने सोच्ने हो भने त्यो गलत हो । हरेक फण्डको आ,आफ्नै उदेश्य हुन्छ, हामीले जारी गरेका दुई वटा फण्डकै भिन्न भिन्न उद्धेश्य छन् । त्यसैले लगानीकर्ताले जोखिम मूल्याङकन गर्नुपर्छ । पर्फर्मेन्स हेर्नुपर्छ । कसैले दश प्रतिशत, कसैले पन्ध,्र कसैले बीस र तीस प्रतिशत नै रिर्टन देलान् तर यसमा तीस प्रतिशत प्रतिफल दिदैमा त्यो नै राम्रो भन्ने हुँदैन । किनभने दश प्रतिशत प्रतिफल दिनेको उद्धेश्य के थियो त ? उसले सात प्रतिशतको लक्ष्य राखेकोमा दश प्रतिशत प्रतिफल दियो भने त्यो त राम्रो हो नि । सामान्यतयाः ईक्विटी हाल्ने फण्डको जोखिम बढी हुन्छ र रिटर्न पनि बढी हुनसक्छ । हाम्रो यो प्रोडक्ट भनेको लो टु मिडियम रिक्स हो भने रिटर्न चाँही मिडियम टु हाई हो ।

उसो भए कस्ता लगानीकर्ताले तपाइँहरुको यो सामुहिक लगानी कोषको ईकाई किन्ने त ?

यो कस्तो खालको लगानीकर्ताका लागि हो भने जसले चाही औसत प्रतिफल चाहान्छ र बजार बुझेको पनि छैन् । म्युचुअल फण्डमा लगानी गर्ने भनेकै दोस्रो बजार नबुझेकाले नै हो । जुनसुकै फण्डमा छिर्दा पनि त्यसको उद्धेश्य हेर्ने हो । जोखिम बहन क्षमता व्यक्ति, व्यक्तिमा फरक हुन्छ । यसले चाही नियमित एक प्रकारको स्थायी प्रकृतिको प्रतिफल दिने हो । यसको उद्धेश्य भनेको आफुले लगानी गरेको फण्ड लुज नगर्ने, लुज गर्ने स्थिति आयो भने रिटर्नमा मात्र लुज गर्ने । बैंकले दिने रिटर्न भन्दा यसले केही हदसम्म माथि रिटर्न चाहिन्छ भन्ने लगानीकर्तालाई सबैभन्दा उपयुक्त प्रोडक्ट हो ।

जस्तो आईपिओ खुल्दा जसरी लगानीकर्ताहरुको ओईरो लाग्छ , म्युचुअल फण्डमा त्यस्तो हुँदैन किन ?

यसमा हामीले पनि बुझ्नु पर्ने कुरा के भने म्युचुअल फण्डको बिषयमा लगानीकर्ताले जुन किसिमको जानकारी राख्नुपर्ने हो त्यो भईसकेको छैन । हामीसँग फण्ड नै कति छन र ? सिमित नै छन् नि । भारतमा म्युचुअल फण्डको १२ लाख करोड भन्दा माथिको विजिनेश छ । हरेक कम्पनीको चालिस, पचास वटा फण्ड छन् । जब सेयर मार्केटको बुझाई बढ्दै जान्छ तब म्युचुअल फण्डको बुझाई बढ्दै जाने हो । हाम्रै पहिलेको र अहिलेको फण्डको अबस्था हेर्दा लगानी गर्ने मान्छेको बुझाईमा धेरै भिन्नता आएको छ । आईपीओमा हाल्ने भनेको एउटा कम्पनीमा रिक्स लिने हो । तर म्युचुअल फण्डमा पुरै योजनामा सहभागी हुने हो । यसमा विविधता पनि छ । एक हजार रुपैयाँ मात्र लगानी गर्न पनि सकिन्छ, आठ करोड रुपैयाँसम्म हाल्न पनि सकिन्छ । आज के आईपीओ भर्नेले हजार रुपैयाँ लगानी गर्न पाउँछ त ? आज दोस्रो बजारमा पनि हजार रुपैयाँले कतिवटा शेयर किन्ने सम्भव छ, त्यो पनि छैन् । पाँच हजार दश हजारले पनि सम्भव छैन । म्युचुअल फण्डले उठाएको पैसा दोस्रोबजारमा लगानी गर्छ । आईपीओमा पनि लगानी गर्छ । यसको मतलव त्यो हजार रुपैयाँ लगानी क्षमता भएको मान्छेले पनि हामी मार्फत दोस्रो बजारमा सहभागिता जनाउन सक्छ । यो कुरा बुझाउँदै र बुझ्दै गएपछि हाम्रो ईक्विटीमा लगानी गर्नेहरु पनि पक्कै बढ्छन् ।

ब्रोकर कमिशन घटेपछि म्युचुअल फण्डहरुलाई कस्तो फाईदा भएको छ ?

म्युचुअल फण्डको खर्च भनेको पनि लगानीकर्ताले नै व्यहोर्ने हो नि । कमिशन घट्ने वित्तिकै हाम्रो जुन शेयर किनबेच गर्दा ठूलो खर्च हुने हो त्यो घटेको छ । त्यसले फण्डको नाफा स्वतः केही बढ्ने भैहाल्यो । त्यसले हाम्रो आम्दानीमा केही हदसम्म सहयोग गरेपनि मुख्य कुरा फण्डको परफरमेन्स नै हो । परिस्थिति बुझेर लगानी गर्न सक्यो भने त्यसले राम्रो नाफा दिन्छ ।

 आर्थिक बर्षको अन्त्यतिर नाफा सुरक्षित गर्न म्युचुअल फण्डहरुले धेरै सेयर बेचेका थिए भन्ने सुनिएको थियो ? उनीहरुले फेरि बजारमा त्यो पैसा लगानी गरे त ?

हामीले अरु फण्डको बारेमा भन्न सक्दैनौ । हाम्रो बारेमा भन्नुहुन्छ भने असारमसान्तसम्म हामीसँग २० प्रतिशत लाभांश बाड्ने रकम थियो । लाभांश दिने कति भन्ने थाहा थिएन् । जति पनि फण्ड छ, सबै आफ्नै कार्ययोजनामा चल्छन् । महिना महिनामा होईन कि हामीलाई ठिक लाग्यो भने विहान बेचेर बेलुका किन्न सक्छौ । मलाई लाग्दैन कि असारमसान्तमा नाफा देखाउनका लागि बेच्ने र साउनमा किन्ने हुन्छ । अर्को, हेनुपर्ने कुरा के भने देखि हामीले अहिले लाभांशलाई हेरेर बसेका छौ । म्युचुअल फण्डको हेर्ने भनेको एसेट अन्डर म्यानेजमेन्ट हो नि,नाभ कहाँ पुग्यो भनेर हेर्ने हो नि त । दुईटा कुरा हेर्नुपर्यो हामी रियलाइज गेन र अनरियलाइज गेन भन्छौ । अर्को कुरा नाभ । जस्तो एनएमबी म्युचुअल फण्डले हामीले पहिलो स्किमको २० प्रतिशत बोनस घोषणा गर्र्यो । हामीसँग २५ प्रतिशत बाड्न सक्ने क्षमता थियो । त्यो केही पनि नबेचेर बसेको भयो । हाम्रो नाभ त बढ्थ्थो होला । म्युचुअल फण्डको सिद्धान्त भनेकै पुनः लगानी हो ।

फण्डले त्यस्तो मसान्त, मसान्तलाई टार्गेट गरेर किन्ने बेच्ने हुँदैन । सबैको आ आफ्नै लक्ष्य र योजना हुन्छ । हामीले राखेको लक्ष्य भेटियो भने जुनसुकै समयमा पनि किन्ने, बेच्ने हुन्छ । हामी योजनावद्ध रुपमा अगाडि बढ्ने हो । हामीले बार्षिक रुपमा आर्थिक बर्षको क्यालेन्डरमा चल्दैनौ, महिना महिनामै चल्ने हो ।

हामीले वित्तीय सूचाकं र वित्तीय आधारहरु महिनै पिच्छे प्रकाशित गर्छौ । नाभ त हाम्रो वेभसाइटमा हप्तै पिच्छे प्रकाशित हुन्छ । त्यो चाँही लगानीकर्ताले हेर्नुपर्छ । कहिले पनि यो फण्ड राम्रो कि त्यो फण्ड राम्रो भन्नु भन्दा पनि समय अनुसार फण्डको उद्धेश्य निर्धारण हुन्छ ।

अहिले सन्दर्भमा म्युचुअल फण्डहरुले मार्केट मेकरको भुमिका निर्वाह गर्न सकेनन् भनिन्छ नि ?

सबैभन्दा पहिला के भन्छु भने म्युचुअल फण्डले घोषित, अघोषित रुपमा मार्केट मेकरकै भुमिका खेलिरहेका हुन्छन् । उदारणका लागि भुकम्प पश्चात एक महिना बजार पुरै बन्द भयो । म्युचुअल फण्डहरुले नै बजार खुलाउन जोड गरे । बजार खुलेपछि तीन दिन खसेर चौथो दिनदेखि निरन्तर बढ्न थाल्यो । लगानीकर्ताको मनोबल कमजोर भएको अवस्थामा त्यतिबेला गरेको निर्णय गलत भयो त ? म्युचुअल फण्ड आफ्नो योजनामा चल्छ । बजार बढेको बेला सबै बेचौ, खसेको बेला सबै किनौ भन्ने हुदै हुदैन् । डबलै फाइदा हुने भएपनि सबै बेच्न मिल्दै मिल्दैन् ।

गएको आठ महिनामा हेर्ने हो भने बजार घटेको देखिएको थिएन तर केही दिन अगाडि भएको करेक्सन जायज थियो । संसारको कुन बजार छ, करेक्सन नभएको ? खालि त्यतिबेला आएका केही समाचारहरुले बजार खसाल्न केही टेवा दिएका हुन् । अर्को तर्फबाट हेर्दा म्युचुअल फण्डहरुले लगानीकर्ताको रकम उठाएर लगानी गर्ने हो । बजारलाई टेवा पुर्याउन अरु कसैले हामीलाई विश्वास गरेर दिएको पैसा खन्याउन मिल्छ ? जनताको पैसा उठाएर तिम्रो पैसाको उचित व्यवस्थापन गरेर म तिमिलाई रिटर्न दिन्छु भनेर गरेको व्यवसाय हो नि । भोलि कुनै सेयर किन उठाईयो भनेर जस्टीफाई गर्न सकिएन भने त यो म्युचुअल फण्ड बजार बाँकी रहन्छ ?

अन्त्यमा,अहिलेको शेयर बजारलाई कसरी हेर्नुभएको छ ? बजारमा आउने नयाँ लगानीकर्तालाई यहाँको के सुझाब छ ?

संसारभरका लगानीकर्ता जहिले पनि स्मार्ट नै हुन्छन् । हामीले जे भनेपनि मुख्य कुरा के हो भने अहिले मार्केटमा ईन्भेष्टर भन्दा ट्रेडरको संख्या बढ्दै गएको छ । टे«डरको संख्या बढ्नु भनेको बजारमा छिर्ने निस्किहाल्ने हो । लगानी गर्ने भनेको त हामीले कम्पनीलाई लगानी गर्ने हो नि । हामीले लगानी गर्दा कम्पनीको उचित विश्लेषण, कम्तिमा ६ महिना, बर्ष दिनको योजना बनाएर लगानी गर्ने हो । कम्पनीले कमाएर दिने हो । हामीले यो कम्पनी राम्रो होला भनेर किन्ने हो । कम्पनीले कमाउने नाफा, बाड्ने लाभांश हेरेर लगानी गर्ने हो । शेयरमूल्य हेरेर होइन् । कम्पनीको अवस्था, ब्याजदर, आर्थिक गतिविधि हेरेर लगानी गर्नुपर्छ ।
अहिलेको समयमा म के भन्छु भने छोटो अवधिमा केही भन्न सकिदैन । एउटा समय निर्धारण गरेर लगानी गर्नुपर्छ । केहीगरी बजार खस्क्यो भने घाटा धान्न सक्नेगरी लगानी गर्नुपर्छ । भोलि बजार बढ्ने, घट्ने अनिश्चत नै हुन्छ । तर बजार स्थिर हुने आधारहरु हेर्नुपर्छ । कम्पनीहरुले राम्रो परफमेन्स गरेकै छन्। आर्कषक लाभांश दिएकै छन् । तपाई कुनै कम्पनीमा लगानी गर्नुहुन्छ भने कमसेकम एकबर्ष उसलाई काम गर्न दिनुहोस । बजारमा ट्रेड मात्र गर्ने तपाईको उदेश्य हो भने तपाईको लगानी उच्च जोखिममा हुन्छ । उनीहरु उच्च जोखिममा छन् ।

 ध्यानाकर्षणः यहाँ प्रकाशित कुनै पनि सामाग्री मेरोलगानी डटकमको अनुमति नलिई अरु अनलाईन मिडियाले आंशिक वा पूर्ण रुपमा पुनः प्रकाशन नगर्नुहुन अनुरोध छ । 

...................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

मेरो लगानी अब सबै स्मार्टफोनमा ! एण्ड्रोइड मोवाइल एप्सका लागि यहाँ क्लिक गर्नुहोस् । एप्पलको आइफोन तथा आइप्याडका लागि यहाँ क्लिक गर्नुहोस् । तपाईँ मेरो लगानीका प्रत्येक अपडेट फेसबुक, ट्वीटर र गुगल प्लस मार्फत पनि पाउन सक्नुहुन्छ ।