यस क्रममा वाणिज्य बैंकहरुले मात्र अहिलेसम्म ५८ वटा मर्जर तथा विलय प्रकृया पुरा गराएका छन् । केही बाध्यात्मक अवस्थामा मर्जरमा गएका छन् भने केही ठुलो संस्थामा विलय भएर बलियो संस्थाका रुपमा चित्त बुझाउन मर्जरमा गएका छन् । वाणिज्य बैंकहरुले गरेको मर्जर तथा विलयको तथ्यांक यस्तो छ ।
मर्जरको क्रम तिब्र बन्दा केही बैंक तथा वित्तीय संस्थाले एउटा पनि मर्जर गरेका छैनन् । आफैं कुनै न कुनै रुपमा अघि बढ्ने लक्ष्य लिएर राष्ट्र बैंकको अपेक्षा बाहिर शुन्य मर्जरमा गएका बैंकहरु यी हुन् ।
केही वाणिज्य बैंकहरुका बिचमा नै मर्जर भयो धेरै विकास बैंकहरु मर्जर तथा विलयमा गएका छन् । आफैं पूँजी पुर्याउन हम्मेहम्मे परे पछि मर्जरको बाटोलाई विकास बैंकहरुले सबैभन्दा उपयुक्त माध्यम बनाएको देखिन्छ ।
विकास बैंकहरुलाई राष्ट्रि, १० जिल्ले, ३ जिल्ले अनि १ जिल्ले व्यवस्थामा वर्गीकरण गरिएको थियो । तर नयाँ पूँजी योजनाले त्यस्तो वर्गीकरणलाई हटाएर २ वटा वर्गीकरण गर्यो । जस अनुसार कुनै पनि विकास बैंकले ५० करोडभन्दा बढी पूँजी पुर्याउनु पर्ने भयो । राष्ट्रिस्तरका विकास बैंकले अढाई अर्ब पूँजी पुर्याउँदै गर्दा ज्यादै थोरै पूँजी भएकाहरु समस्यामा परे । जसले गर्दा विकास बैंकहरु एक आपसमा मात्र नभई वाणिज्य बैंकहरुको शरणमा पुगेका हुन् ।
फाइनान्स कम्पनीहरुमा पनि विकास बैंकको जस्तै समस्या आई लाग्यो । अहिलेसम्म वाणिज्य बैंकहरुमा ३२ वटा विकास बैंक विलय भैसकेका छन् । त्यसै गरी वाणिज्य बैंकमा विलय हुने फाइनान्स कम्पनीको संख्या २१ छ ।
सबैभन्दा धेरै मर्जर तथा विलय गर्ने बैंकको सूँचीमा ग्लोबल आईएमई बैंक र प्रभु बैंक परेका छन् । दुवै बैंकले गरेको मर्जर तथा विलयको संख्या ७ छ । त्यस पछि ५ पटक मर्जर तथा विलय गर्ने बैंकहरुमा सिभिल बैंक र सेञ्चुरी बैंक परेका छन् । कुन बैंकले कति वटा मर्जर तथा विलय गरे ? तथ्यांकमा हेर्नुहोस् ।
वाणिज्य बैंकहरुका बिचमा नै मर्जर हुने अपेक्षा राष्ट्र बैंकले गरे पनि त्यसो हुन नसकेको तथ्यांकले देखाउँछ । वाणिज्य बैंकहरुमा जम्मा ४ वटा मात्र मर्जर भएको देखिन्छ । कुन बैंकले कसलाई गर्यो मर्जर ? अनि कति कायम भएको थियो सेयर स्वाप ? यो तथ्यांक हेर्नुहोस् ।
