पहिले यो संख्या ४ हजार ५०० मा तय गरिएको थियो। केही घण्टा पछि ट्रम्पको अभिव्यक्ति सार्वजनिक भयो। भनियो – क्रिसमससम्ममा सबै सिपाहीहरुलाई फिर्ता बोलाउने योजना छ। ज्वाइन्ट चीफ्स अफ स्टाफका अध्यक्ष जनरल मार्क मिल्ली यी कुरा सुनेर छक्क परे। उनले भने – हामी हाम्रो योजना अनुसार निर्णय गर्नेछौं। साथै उनले यो पनि स्पष्ट गरे कि त्यस्ता चीजहरू ट्विटर मार्फत सार्वजनिक गरिँदैन।
यो कस्तो प्रशासन हो.....
ट्रम्प प्रशासनको यो दृष्टिकोण अचम्मित पार्ने किसिमको छ। किनभने सेनाका अधिकारीहरूले धेरै चोटि भनिसकेका छन् कि फ्रन्टलाइनमा रहेका सेनालाई अचानक हटाउँदा उनीहरूको ज्यान जोखिममा पर्न सक्छ। यसले तालिबानसँगको चलिरहेको शान्ति वार्तामा पनि असर पार्न सक्छ। तर, चार घण्टा पछि, विश्वलाई थाहा भइसकेको थियो कि ट्रम्प प्रशासन यसरी नै काम गर्छ। ट्रम्पका समर्थकहरूलाई यो पनि थाहा छ कि कूटनीतिक तहमा धेरै चोटि यस्तै समस्या निम्त्याउने कार्य गरेका छन्। के उनीहरूलाई थाहा छैन कि अफगानिस्तानमा यति धेरै मानिसहरूले ज्यान गुमाए पछि केही पनि हासिल भएन? कति बजेट खर्च भयो?
ट्रम्पको वाचा
राष्ट्रपति बनेपछि ट्रम्पले आफ्नो पहिलो भाषणमा भनेका थिए – अमेरिका फस्र्ट को नीति आजदेखि नै अपनाइनेछ। तर, अब यो स्पष्ट हुँदै गएको छ कि अमेरिकी नेतृत्वमा कमी आइरहेको छ र अमेरिकी ब्रान्ड कमजोर हुँदैछ। धेरै मुद्दाहरू गणना गर्न सकिन्छ जसमा केही भएन। प्रशान्त महासागरको बारेमा कुनै सम्झौता हुन सकेन। पेरिस मौसम परिवर्तन सम्झौताबाट अमेरिका पछि हट्यो। ईरानसँग आणविक सम्झौता हुन सकेन। डब्ल्यूएचओ र युनेस्कोसँग विवाद भइरहेको छ।
वास्तविक मुद्दाहरुको के भयो?
मध्यपूर्वबाट अमेरिकी सैनिकहरू फिर्ता लिनु, इरानबाट आणविक सम्झौता वा चीनबाटको व्यापार युद्ध? के यी मुद्दाहरूको समाधान हुनेछ वा हामी भेनेजुएला र क्युवाको पछि लागिरहने छौं? मध्यपूर्वमा शान्ति पुनःस्थापनाको बारेमा कुरा गर्दा इजरायलले यसबाट फाइदा लिन सक्छ। अमेरिका केवल एक मध्यस्थकर्ताको भूमिकामा छ। हंगकंग चीनद्वारा संचालित छ। ताइवान र दक्षिण चीन सागरमा द्वन्द्व अवस्था छ। इरानमा प्रतिबन्धको विरोध सहयोगीहरूले नै गरिरहेका छन्। राष्ट्रपति किम जोंग उनसँग भेट्छन्। उनी अन्तरमहाद्वीपीय ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू बनाउनमा व्यस्त छन्। तिनीहरूलाई परेडमा दुनियाँको अगाडि प्रस्तुत गर्छन्।
अन्य देशहरूमा हजारौं सैनिक परिचालन
ट्रम्प धेरैचोटि सैनिकहरु देश मा फिर्ता ल्याउने प्रतिज्ञा गर्छन्। उनी यसका लागि आदेश दिने कुरा गर्छन्। तर, सत्य यो हो कि हजारौं अमेरिकी सैनिकहरू इराक, अफगानिस्तान र सिरिया जस्ता अन्य देशहरूमा परिचालित छन्। त्यहाँ धेरै चुनौतिहरू छन्। चीन द्रुत गतिमा अघि बढिरहेको छ। रूसले आगो लगाउन खोजिरहेको छ। मध्य पूर्वमा तनाव छ। तर, यस्तो लाग्छ कि ट्रम्प जानकार भएर पनि अन्जान बनेका छन्। यो नै उनको कूटनीति हो। तर, मुद्दाहरू दिनदिनै झन् झन् खराब हुँदै गइरहेको छ। आफ्नो कार्यकालको शुरुमा उनले अष्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्रीलाई ओबामासँगको आप्रवासी सम्झौता रद्द गर्न दबाब दिएका थिए। पूर्व एनएसए जोन बोल्टनले आरोप लगाए कि ट्रम्पले चिनियाँ राष्ट्रपति जिनपिंगलाई अमेरिका भन्दा बढी सोयाबीन र गहुँ किन्न भने।
गलत भाषाको प्रयोग
सीएनएनका कार्ल बेर्नस्टेन भन्छन् – ट्रम्पले ब्रिटेनका प्रधानमन्त्री थेरेसा मे र जर्मन चान्सलर एन्जेला मर्केललाई मूर्ख भनेका थिए। उनले क्यानाडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रोडुलाई कमजोर र बेईमान भने। फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनका बारेमा पनि गलत कुराहरु गरे। यी सबै अमेरिकाका सहयोगी देशहरू हुन्। उनी किम जोंग उनको प्रशंसा गर्छन्, तर उनसँगको दुई भेटपछि के उपलब्धि भयो। उनले सर्वप्रथम शी जिनपिंगको प्रशंसा गरे। महामारी पछि सुर पूर्णतः भिन्न भयो।
तानाशाहहरुको धेरै नजिक
फिलिपिन्सका राष्ट्रपति रोड्रिगो दुतेर्तेले लागूपदार्थ माफिया समाप्त गर्ने नाममा हजारौं मानिसलाई मारे। ट्रम्पले उनको प्रशंसा गरे। टर्कीको तानाशाह बनिसकेका एर्डोगनलाई आफ्नो साथी भन्छन्। साउदी अरेबियाका राजकुमार सलमानले खगोल विज्ञानको मामलामा पत्रकार खगोशीको मामलामा बचाए र पछि उनको अपमान गरे। पुतिनसँगको उनको कुराकानीका बारेमा अहिलेसम्म धेरै कुरा थाहा हुन सकेको छैन। केहि पुस्तकहरु आए। धेरै दाबी भए र यस चुनाव चरणमा उनको चर्चा भइरहेको छ।
यदि बिडेनले जित्यो भने के हुन्छ?
यदि बिदेनले यो चुनाव जिते भने, यसको के अर्थ हुन्छ? रसिया चुनावमा हस्तक्षेप गर्न कोशिस गर्दैछ। चीन पनि पैसा र सेनाको शक्ति देखाउन कोशिस गर्दैछ। युरोप अझै पनि रक्षामा निकै कम खर्च गर्दछ। मध्य पूर्व धेरै आधारमा विभाजित छ। उत्तर कोरिया र इरानले आणविक हतियारहरू प्राप्त गर्न कोशिस गरिरहेका छन्। ट्रम्पले केही व्यक्तिहरूको अपमान गरेको हुन सक्छ, तर बिडेन र अमेरिकासँग अझै पनि केही अवसर र शक्ति छ। बिडेनले पहिले नै स्पष्ट गरिसकेका छन् कि यदि उनी जिते भने फेरि पेरिस मौसम सम्झौतामा सहभागी बन्नेछ। तर यदि ट्रम्पले जिते भने त्यही चलिरहन्छ जुन पछिल्लो ४ वर्षमा हामीले देखिरहेका छौँ।
(दैनिक भास्करमा प्रकाशित सर्ज शेस्मेम्यानको लेख अनुवादित)
