के पतन्जलीको ओरालो यात्रा शुरु भएको हो ? के स्वामी रामदेव र आचार्य बालकृष्ण केही दिनभित्र जेल जांदैछन् ?

अहिले भारतमा मात्र होइन, विश्वभरकै कर्पाेरेट क्षेत्रमा उठिरहेको प्रश्न हो, जुन प्रश्नको जवाफ अबको केही दिनभित्र भारतको सर्वाेच्च अदालतले दिंदैछ । र, अहिलेसम्मको अदालतको प्रस्तुती हेर्दा उनीहरुका दुर्दिन शुरु भएकै हो कि भन्ने देखिदैंछ ।

किनकी रामदेव र बालकृष्णले मागेको माफीनामालाई अदालतले अस्वीकार गरेको छ । बुधबारको वहसपछि सर्वाेच्च अदालतका न्यायाधीशद्धय हिमा कोहली र असानुद्धिन अमानुतुल्लाहले उनीहरुले गरेको माफीको जवाफमा भने-यो माफीयोग्य कुरा होइन, अब के हुन्छ त्यो हामीले जानेका छौं ।

माफी दिन अस्विकार गर्दै न्यायाधीशद्धयले ‘अब के हुन्छ त्यो हामीले जानेका छौं’ भन्नुको सोझो अर्थ हो-अब तिमीहरुलाई कडा कारवाही हुन्छ । पतन्जली र त्यसका मालिकद्धय रामदेव र बालकृष्ण माथि भ्रमपूर्ण दावीसहित विज्ञापनहरु प्रशारण गरेको मुख्य आरोप छ । प्रमाणित नभएका र कुनै निकायले ‘सर्टीफाइड’ नगरेका विषयहरुलाई पनि जर्वजस्ती ग्यारण्टी गर्दै विज्ञापन प्रशारण, प्रकाशन गरेको र मानिसहरुमा भ्रम फैलाएको आरोप छ । त्यस्तै कर छलीलगायतका विषयमा पनि अदालतमा मुद्दा परिरहेको छ ।

अदालतले समान विक्री गर्नकै लागि भ्रम फैलाउनु मानव स्वास्थ्यको लागि खतरनाक भएको बताउँदै त्यो विषय क्षम्य नहुने बताएको छ । पतन्जलीसँग सम्वन्धित यो मुद्दाकाे फैसला केही दिनमा हुनेछ । सत्तारुढ भारतीय जनता पार्टी र प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीका प्रिय  रामदेवले यो मुद्दालाई प्रभावित गर्नको लागि अनेक तिगडमहरु गरिरहेको कतिपय भारतीय संचारमाध्यमहरुले उल्लेख गरेका छन् । तर, लोकसभा चुनावको पूर्व सन्ध्यामा हुन लागेको यो फैसलाको विषयमा चासो राखे पनि मोदीले ठाडै हस्तक्षेप गर्ने आँट गर्न सकेका छैनन् । त्यसमाथि अहिलेसम्मका बहसहरुमा राखेको चासो र बुधबारको बहस पछि न्यायाधीशद्धयले गरेको टिप्पणीले अदालत रामदेवका कुनै तिगडमहरु र दबाबबाट प्रभावित नहुने देखिएको छ ।

फैसला पतन्जलीको विपक्षमा गयो भने स्पष्ट छ, त्यो केवल भारतको लागि मात्र नभएर नेपालसहित धेरै देशको लागि एउटा नजिर बन्नेछ । किनकी भ्रमपूर्ण विज्ञापनहरुमार्फत उपभोक्ताको आर्थिक, मानसिक शोषण गर्ने र स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर पार्ने काम खासगरि ठूला र बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरुले गरिरहेका छन् । रामदेवकै पतन्जलीका उत्पादनको प्रभाव पनि नेपाल लगायतका धेरै देशहरुमा छ ।

रामदेवले योगाभ्यास गराउने क्रममा आफनो कम्पनी पतन्जलीका उत्पादनहरुको प्रचारप्रसार गर्दै आएका छन्, जसमा कैंयौं भ्रमपूर्ण दावीहरु रहेका छन् । तर, ती दावीहरुलाई पत्याएर ती वस्तुहरुको जवर्जस्त उपभोग गर्दा मानिसको स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर परेका धेरै घटनाहरु छन् । अब यो मुद्दामा अदालतको फैसलाले त्यस्ता कम्पनीहरुको लागि त पाठ सिकाउने नै छ, उपभोक्ताहरुलाई पनि आकर्षक विज्ञापनहरुको नियतमाथि ‘क्रसचेक’ बानी बसाल्नेछ भन्ने अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।