राष्ट्रिय बीमाले गत आर्थिक बर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा १६ करोड ६४ लाख खुद नाफा गरेकोमा अहिले १० करोडले बढाएर २६ करोड नघाएको छ । यो ६२.५ प्रतिशतको बृद्धि हो तर यहाँ बिचार गर्नुपर्ने कुरा के छ भने यस बर्षको दोस्रो त्रैमासमा भन्दा तेस्रो त्रैमासमा खुद नाफा घटेको छ ।
गत बर्षको तेस्रो त्रैमास भन्दा यस बर्ष खुद बीमा शुल्क आर्जन आठ करोडले घटेर २४ करोडबाट १६ करोडमा सिमित भएको छ । कुल बीमा शुल्क आर्जन गत बर्ष ७४ करोड रहेकोमा यस बर्ष ५९ करोडमा झरेको छ । यसले आगामी दिनमा आम्दानी घट्ने संकेत गर्दछ ।
राष्ट्रिय बीमा कम्पनीको सबैभन्दा आकर्षक पक्ष १२ करोड चुक्ता पूँजी र एक अर्ब ९४ करोडको जगेडा कोष, एक अर्ब आठ करोडको बीमा कोष, नबिल, नेपाल ईन्भेष्टमेन्ट लगायतका बैंकहरुको सेयरमा ठूलो स्वामित्व हो । कम्पनीको जगेडा कोषको आकार हेर्दा बोनस पनि धेरै नै देला भन्ने कुरा हालैको साधारणसभाबाट पुष्टि गरेको छ । अहिले प्रति सेयर आम्दानी २०९ रुपैयाँ रहेको अबस्थामा हालै पारित भएको ११५ प्रतिशत बोनसलाई समेत पूँजीकृत गर्दा प्रति सेयर आम्दानी धेरै कम हुनजान्छ । कम्पनीको प्रतिसेयर नेटवर्थ २५४१ रुपैयाँ हुनु चााही धेरै राम्रो पक्ष हो । अर्कोतर्फ कम्पनीले बीमा दावी भुक्तानी गर्नुपर्ने दायित्व नभएकाले पनि ढुक्कको अवस्था देखिन्छ ।
कम्पनीको जगेडा कोष धेरै र चुक्ता पूँजी कम, त्यसमा पनि सर्बसाधारणको हातमा धेरै कम सेयर हुँदा सेयर बजारमा माग र आपुर्तिले धेरै ठूलो भुमिका खेल्यो र सेयर मुल्य उचालियो । माग र आपुर्तिको खेल खेल्दा यस कम्पनीको साधारण भन्दा संस्थापक सेयरको मूल्य माथि पुगेको थियो । सामान्यतथा दोस्रो बजारमा संस्थापक भन्दा साधारण सेयरको मूल्य बढी हुन्छ । अब भने लगानीकर्ताहरुले माग र आपुर्तिको अबस्था मात्रै नहेरी अन्य कुराहरु पनि बिचार गर्न थालेका देखिन्छ ।
धेरै सरकारी नियन्त्रण रहेको कम्पनीको संस्थागत सुशासनको अबस्था कमजोर रहि सात बर्षका लेखापरीक्षण र साधारणसभाहरु गर्न बाँकी नै छन् । संस्थागत सुशासन कायम भई बीमा समितिले तोकेको चुक्ता पूँजी एक अर्ब पुर्याउन सकेको अबस्थामा कम्पनी राम्रो हुनसक्छ तर अहिले नै माग र आपुर्तिको खेलमा उचालिएर सेयर किन्दा दीर्घकालीन रुपमा घाटा नै लाग्नसक्छ किनभने पूँजी र खुद नाफा बढाउँदै लगेका अरु बीमा कम्पनीका सेयरहरु तुलनात्मक रुपमा सस्तोमा पाईराखिएको छ ।
भोलि बीमा कम्पनीहरुको संख्या थपिदा प्रतिस्पर्धा बढ्ने, खुद नाफा कमाई कसिलो हुने, जगेडा कोष सकिदै जाने, बोनस र एफपीओ जारी गरेपछि सेयर संख्या पनि बढ्ने र मूल्य घट्ने संभावना छदैछ । अर्कोतर्फ सरकारी कम्पनीको तुलनामा निजी कम्पनीहरुले तीब्र प्रगति गर्ने गरेको उदाहरण हेर्दा पनि मूल्य उचाउलिएर सेयर खरिद गर्दाको लाभ बिचारणीय छ ।
बिगतमा राष्ट्रिय बीमा संस्थानको निर्जिवन बीमा बिभागको रुपमा रहेको कम्पनीले अलग अस्तित्व कायम गरेर राष्ट्रिय बीमा कम्पनी बनेको हो । कम्पनी संक्रमणकालीन अबस्थाबाटै गुज्रिरहेको छ ।
