२००९ मा सुरु भएको थियो
सोमालियाको राजधानी मोगादिसुबाट करिब २५० माईल उत्तरपूर्वमा रहेको हाराधेरेमा, गरिबीले ग्रस्त र भोकाएका मानिसहरूले तिनीहरूको नम्बर एक निर्यात पाइरेसीलाई पूँजीकरण गर्न स्टक एक्सचेञ्ज सुरु गरे। सन् २००९ मा सुरु भएको यो स्टक एक्सचेञ्ज गरिबीका कारण लुटपाटमा फसेका मानिसहरूका लागि पैसा उठाउनको लागि एउटा प्लेटफर्म थियो। एक विशिष्ट समाजमा नगदले सबै कुरालाई शासन गर्छ, सोमालियाको यस भागमा पाइरेसीको शासन चल्दछ। सन् २००९ मा, पहिलो पाइरेट स्टक एक्सचेञ्ज यस क्षेत्रमा सुरु भएको थियो।
७२ समुद्री कम्पनीहरूमा लगानी
सोमालियाको सरकार इस्लामिक अतिवादसँग लडिरहेको छ र यसका कारण स्थानीय जनताको हितमा काम गर्न सकेको छैन। गरिबी, चोरी, भोकमरी र आतंकवादबाट बच्न सोमालियाका मानिसहरू समुद्री डाकु गिरोहमा सामेल हुने गर्दछन्। यसले एकदमै व्यावसायिक रूपमा काम गर्दछ। सोमालियाली समुद्री डाकुहरूलाई थाहा छ कि तिनीहरूले जहाज अपहरण गर्दा हरेक चोटी पैसा नै प्राप्त गर्छन् भन्ने छैन। सोमालियाका समुद्री डाकुहरूले त्यसपछि आफ्नै स्टक एक्सचेञ्ज खोल्ने निर्णय गरे जहाँ जो कोही पनि उद्यम पूँजीवादी बन्न र ७२ समुद्री कम्पनीहरूमा लगानी गर्न सक्छ। यो सम्पूर्ण क्षेत्रको अर्थतन्त्रलाई चलाउनको लागि एक महान उपकरण भएको छ।
पाइरेट्स एक्सचेञ्ज कसरी काम गर्दछ?
पाइरेट्स एक्सचेञ्जमा, बुकी र सट्टेबाजहरू एक गुँड जस्तै बनेर बस्छन् र डकैतीका लागि उत्तम र राम्रो पैसा कमाउन सक्ने मार्गहरूको सर्वेक्षण गर्छन्। जब उनीहरुले राम्रो मार्गहरु देख्छ, उनीहरु स्टक एक्सचेञ्जमा आउँछन् र फण्डिङ्ग गर्छन्। जो कोहीले पनि एक ब्यारेल तेल, जानकारी, एके–४७ र प्याक गरिएको खाजा आदिको बोली वा प्रायोजन गर्न सक्छन्। यसको बदलामा, तिनीहरूले सो भेञ्चरमा हिस्सा पाउँछन्। समुद्री डाकुहरूले जहाज अपहरण गर्छन् र यसलाई कन्टेनर जहाजमा बेच्छन्।
बीमाको पैसा पनि उठाउछन्
त्यसपछि उनीहरूले केही जहाजचालकलाई बन्धक बनाएर उनीहरूलाई फिर्ता गर्न वेस्टर्न शिपिंग इन्स्योरेन्सबाट औसतमा ४ मिलियन डलर चार्ज गर्छन्। त्यसपछि उनीहरु सबै घर जान्छन्। एक महिलाले आरपीजी–७ को लागि एक स्थानीय समूहलाई समर्थन गरिन् र बदलामा ७५ हजार डलर प्राप्त गरे, तर यसमा जोखिम पनि कम छैन। यस क्षेत्रमा तरलताको अवस्था खराब छ, नियमहरूको कार्यान्वयन कमजोर छ र धेरै भ्रष्टाचार छ। यस कारण, बाजी लगाउनेले धेरै पटक आफ्नो सम्पूर्ण सम्पत्ति गुमाउन सक्छ। सरकारले कडा कारबाही गर्नुपर्ने भएपछि हरारधेरका लगानीकर्ता थप समस्यामा पर्ने गरेका छन्।
