सेयर बजार धेरै घट्दा तपाइँले किन्ने कम्पनीको सेयर कति सुरक्षित ? ( सेयरको बजार मूल्य, प्रति सेयर आम्दानी र मूल्य आम्दानी अनुपातको तुलनात्मक अध्ययनसहित)

Dec 13, 2016 Merolagani

तिलक कोइराला परमेश्वर अधिकारी

लगातारको गिरावट आएर सेयर बजारमा झण्डै चार खर्बले बजार पूँजीकरण घटेको बेला सेयर किनबेच गर्दा तुलनात्मक अध्ययन गरेर लगानी गरे जोखिमबाट बच्न सकिन्छ । सेयर मूल्य कति घट्यो भन्ने हिसाब त सजिलै निकाल्न सकिन्छ तर त्यो कम्पनीको प्रति कित्ता सेयर मूल्य र प्रति सेयर आम्दानीको आधारमा मूल्य आम्दानी अनुपात (पीई रेसियो) निकालेर आफुले किनबेच गर्ने सेयरमा जोखिम कति छ भनेर जोख्नु चाँही  गाह्रो काम हो ।

मेरोलगानी डटकमले गत मंसिर २७ गते  सोमबार नेप्सेमा कारोबारमा आएका कम्पनीको प्रति कित्ता मूल्य र उसले गत त्रैमासमा कमाएको प्रति सेयर आम्दानीको आधारमा मूल्य आम्दानी अनुपात निकालेको छ । यसले लगानीकर्ताहरुलाई अध्ययनको आधार मात्र दिन्छ, सेयर किनबेच गर्दा जोखिममुक्त गराउने ग्यारेन्टी गर्दैन ।

                            पीई रेसियो अति कम भएका कम्पनी 

प्रति सेयर आम्दानी धेरै तर मूल्य आम्दानी अनुपात थोरै हुने कम्पनीहरु सुरक्षित कम्पनी हुन् । सामान्यतया मूल्य आम्दानी अनुपात १५ गुणासम्म भएका कम्पनीहरु राम्रा हुन् । सेयर मुल्य धेरै, प्रति सेयर आम्दानी अति कम र मूल्य आम्दानी अनुपात अति बढी हुने कम्पनीमा लगानी गर्नु त्यत्ति नै धेरै जोखिमपूर्ण हुनसक्छ । 

मूल्य आम्दानी अनुपात धेरै गुणा भएका कम्पनीको सेयर किन्दा त्यसले दिने लाभांशले मूल्य ओत्दैन, लगानीकर्ता जोखिममा पर्छन । कम मूल्य आम्दानी अनुपात भएका कम्पनीले भबिष्यमा राम्रो प्रतिफल दिनसक्ने संभावना हुन्छ । 

मूल्य आम्दानी अनुपात थोरै भए पनि केही कम्पनी(*)हरु थारो गाई समान छन् जसले तत्काल ब्याएर दुध दिने संभावना भने छैन, त्यस्ता कम्पनीबाट भने लगानीकर्ताहरु सतर्क हुनुपर्छ । 

                                      पीई रेसियो ३४ गुणासम्मका कम्पनी 

मूल्य आम्दानी अनुपात थाहा पाउनु राम्रो कुरा हो तर मूल्य आम्दानी अनुपातलाई मात्रै आधार बनाएर सेयर किन्दा सबै राम्रा हुन्छन् भन्ने पनि ठान्नु हुन्न । पूँजी र जगेडा कोषको आधार, कम्पनीले गरेको प्रगति, बिगतमा बांडेको र अब बाड्ने लाभांश, संस्थागत सुशासनको अबस्थालगायतका आधारभुत पक्ष पनि उत्तिकै बिचारणीय हुन्छन् ।

                                                   पीई रेसियो ३५ गुणा भन्दा माथि रहेका कम्पनी 

यहाँ प्रस्तुत कम्पनीको प्रतिसेयर आम्दानी चालु आर्थिक बर्षको पहिलो त्रैमासको बित्तीय बिबरणमा आधारित छ भने कतिपय(*)ले गत आर्थिक बर्षको चौथो त्रैमासको बित्तीय बिबरण समेत प्रकाशित नगर्दा त्यसअघिको बित्तीय बिबरणलाई आधार बनाईएको छ भने कारोबारमा आएका केही कम्पनील अहिलेसम्म बित्तीय बिबरण प्रकाशित नगरेका पाईएको छ ।

                                    पीई रेसियो  ४१ गुणा माथि रहेका कम्पनी 

जीवन बिमा कम्पनीहरु (*)को वास्तविक खुद नाफा कमाई र प्रति सेयर आम्दानी बिमांकीय मूल्यांकनपछि मात्र थाहा पाईने हुँदा यहाँ प्रस्तुत उनीहरुको प्रति सेयर आम्दानी र मूल्य आम्दानी अनुपातलाई आधार मान्नु त्यति उचित नहोला ।

पीई रेसियो सबैभन्दा धेरै भएका कम्पनी 

सेयर बजारमा धेरै गिरावट आएको अहिलेको अबस्थामाा समेत कतिपय कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात डरलाग्दो रहेको देखिन्छ । कतिपय कम्पनीहरु(*)को प्रति सेयर आम्दानी आकर्षक र मूल्य आम्दानी अनुपात १५ गुणा भन्दा कम भए पनि त्यस्ता कम्पनीहरुले गत बर्षको खुद नाफाबाट केही बाड्न नसक्ने अबस्था भएकाले बिचार गरेर मात्र लगानी गर्नुपर्छ । ती मध्ये कतिपय कम्पनीहरु(*)को जगेडा कोष नै घाटामा छ । कम्पनीहरुको अन्य अबस्था बिचार गर्दा मूल्य आम्दानी अनुपात ३० गुणासम्म भएका कम्पनीहरु सेयर खरिदका लागि बढी उपयुक्त हुनसक्छन् ।

गत बर्षको खुद नाफाबाट बोनस घोषणा गरेको र हकप्रद जारी गर्ने क्रम चलिरहेकोले ती सेयर(*)हरु पूँजीकृत हुँदा अहिलेको प्रति सेयर आम्दानी र मूल्य आम्दानी अनुपातमा ठूलो अन्तर आउने अबस्था छ ।

त्यसैले कम्पनीहरुको समग्र अबस्था अध्ययन गरी दीर्घकालीन सोच बनाएर मात्र सेयर किनबेच गर्नु उचित हुने देखिन्छ ।

... [हकप्रद भर्न छुट्ला है, हेर्नुहोस् कुन कम्पनीको कहिलेसम्म भर्नुपर्छ ? (आवेदन फारम र विबरण हेर्ने तरिका सहित)] ...

ध्यानाकर्षणः यो सामाग्री अन्य मिडियाहरुले प्रयोग नगर्नु हुन अनुरोध छ । 

 

comments powered by Disqus

सामान्य घट्यो वाणिज्य बैंकहरुको ब्याजदर, कुन बैंकले कति दिँदैछ?

May 13, 2024 09:07 AM

वाणिज्य बैंकहरुले जेठ महिनाका लागि नयाँ ब्याजदर प्रकाशित गरेका छन्। प्रकाशित सूचना अनुसार बैंकहरुको ब्याजदर बैशाख महिनाको तुलनामा सामान्य घटेको छ।