राम्रा कम्पनीहरुलाई झनै राम्रो बनाउनु खासै बहादुरी मान्न सकिन्न तर बिग्रे, भत्केका र कहिल्यै उठ्न नसक्ने गरी डुबेका कम्पनीहरुलाई किनेर राम्रो बनाई समाजमा उदाहरण प्रस्तुत गर्नु चाँही तारिफ नगरी नहुने काम मान्नुपर्छ । प्रभु समूह अहिले यही कारणले चर्चामा छ किनभने शुक्रबारदेखि प्रभु बैंकले धरासायी भएको ग्राण्ड बैंकलाई आफुमा गाभेर नयाँ श्रृंखला पार गरेको छ ।

यस्तो छ प्रभुको कथा

२०६३ सालमा ५ करोड चुक्ता पूँजीका साथ प्रभु फाईनान्सको रुपमा स्थापना भएको कम्पनीले १२ बर्षमा बिग्रे, भत्केका र डुबेका कम्ँपनीहरुलाई गाभ्दै चुक्ता पूँजी ५ अर्ब २४ करोड नघाएको छ ।

२०७० सालमा बैभव फाईनान्स र सम्बृद्धि बिकास बैंकलाई आफुमा समाहित गरेर ७६ करोड चुक्ता पूँजी नघाएको प्रभुले त्यसपछि संकटग्रस्त बनेको बाणिज्य बैंक किष्टलाई किनेर जेनिथ फाईनान्स र गौरीशंकर बिकास बैंकलाई आफुमा गाभेको थियो । योसंगै प्रभु बाणिज्य बैंक बनेर चुक्ता पूँजी ३ अर्ब २० करोड नाघेको थियो ।

संस्थागत सुशासनको कमी तथा घरजग्गा क्षेत्रमा अधिक कर्जा प्रबाह गर्दा कर्जाको सार्वा ब्याज असुल हुन नसकी संकटमा फसेको किष्ट  बैंकलाई किन्नु प्रभु समूहका लागि अर्को अबसर सावित भयो ।

२०७१ सालमा किष्टलाई किने लगत्तै अर्को बाणिज्य बैंक ग्राण्ड पनि संकटमा फस्यो । ग्राण्डको समस्या पनि किष्टको जस्तै थियो । त्यसलाई पनि किन्ने निर्णयमा पुगेको प्रभु समूहले एक दशक अघि संकटग्रस्त भई बिघटनमा गएको नेपाल बिकास बैंकलाई पनि किन्यो । अहिले ग्राण्ड बैंकलाई सफलतापूर्वक आफुमा गाभेपछि संकटग्रस्त कम्पनी किन्ने बैंकहरुमा प्रभु हिरो नै भएको छ ।

प्रभुको नयाँ रुप

ग्राण्डलाई आफुमा मिलाएपछि अब प्रभुको चुक्ता पूँजी ५ अर्ब २४ करोड, निक्षेप ५६ अर्ब, कर्जा ४१ अर्ब, शाखा संख्या १३६, एटीएम संख्या १२२ र ग्राहक संख्या ७ लाख ५० हजार नाघेको छ । शाखा संजाल र ग्राहक संख्याको हिसावले यो निजी क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो बाणिज्य बैंकमा गनिएको छ । प्रभुले आफ्नो लैनचौरस्थित भवन बेचे पनि अझै उसंग किष्टले बनाएको बबरमहलको भब्य भवन र ग्राण्ड बैंकको कमलादीस्थित ब्यवसायिक भवन लोभलाग्दो सम्पतिको रुपमा स्वामित्वमा आएको छ । यी दुई मध्ये एक भवन बेचेर पनि प्रभुले करोडौ आम्दानी बढाउनसक्ने संभावना छ ।

प्रभु बैंकले खुद नाफा ५५ करोड नघाएको छ भने निस्क्रिय कर्जाको मात्रा ग्राण्डको समेत भारी बोक्दा केही बढी नै हुने संभावना छ । बिगतमा किष्ट बैंकलाई किनेपछिको अबस्थामा पनि निस्क्रिय कर्जा अनुपात २८ सम्म पुगेकोमा प्रभुले आफुलाई सुधारेर निस्क्रिय कर्जाको अनुपात ग्राण्डलाई मिसाउनु अघि सम्म ५ प्रतिशतको हाराहारीमा झारेको छ भने ग्राण्डतर्फको ८ अर्ब कर्जामा अधिकांश धितो सुरक्षण रहेकाले कर्जा असुलीमा खासै समस्या नआउने बताईन्छ । यस बर्ष प्रभुले किष्ट र ग्राण्डको खराब कर्जा असुली गर्दैमा बित्ने र आर्थिक बर्ष ०७३।०७४ मा आशलाग्दो जगेडा कोषसहित लाभांश दिनसक्ने अबस्था पुग्ने आँकलन गरिएको छ । अहिलेको जस्तै खराब कर्जा असुली तीब्र पारेमा प्रभु बिग्रे, भत्केका र डुबेका कम्पनी किनेर एउटा सफल ब्यवसायिक संस्था बनेको उदाहरणको रुपमा लिन सकिनेछ ।

सवा दश लाख कित्ता साधारण शेयर निष्काशन गर्दे राधी हाइड्रो