र, विश्बकै सबैभन्दा प्रख्यात विश्व विद्यालय मानिने बेलायतको अक्र्सफोर्ड विश्व विद्यालयले ‘सन् २०२४ को वर्ष शब्द’ घोषणा गरेको छ ।
अर्काे आश्चर्य Brain Rot शब्दको पहिलो प्रयोग झण्डै २ वर्ष अगाडि अमेरिकी दार्शनिक हेनरी डेभिड थोरोले गरेका थिए । सन् १८५४ मा प्रकाशित उनको पुस्तक वाल्डनमा पहिलो पटक यो शब्दको प्रयोग भएको छ । त्यसयता कतिपय किताबहरुमा यो शब्द प्रयोग गरिए पनि विश्वका भाषाशास्त्रीहरुलाई अचम्मित गर्ने गरि अहिले चर्चित बनेको हो ।
यो शब्दको अर्थ हो-दिमागी सन्तुलन खल्बलिनु । दिमाग ठीक नहुनु ।
थोरोले कुहिएको आलुको प्रसंग उठाउँदै दिमाग सड्न सक्ने कुरा उठाउँदा त्यो शब्दको प्रयोग गरेका थिए । किताबमा उनले लेखेका छन-अहिले बेलायत कुहिएका आलुहरुको व्यवस्थापन गर्न र आलुलाई कुहिन नदिन प्रयास गरिरहेको छ । त्यो भन्दा निकै खतरनाक समस्या त ब्रेन रट हो । यस्लाई सरकारले कसरी ठीक गर्छ ?
अहिले इण्टरनेट र त्यसमा पनि सामाजिक संजालको बढ्दो प्रयोगसंगै त्यो शब्दको प्रयोग हुने क्रम हवात्तै बढेको छ । र, खासगरि मनो चिकित्सकहरु माझ यो शब्द निकै चर्चित भएको छ । उनीहरुले सबैभन्दा धेरै प्रयोग गर्ने शब्द भनेको छ । ‘इण्टरनेट, त्यसमा पनि सामाजिक संजालको बढ्दो प्रयोगले मानिसको दिमाग नै मरिररहेको छ । यसबाट बच्नको लागि इण्टरनेटको प्रयोग घटाएर प्राकृतिक गतिविधिमा सक्रिय हुनु जरुरी छ’ अक्सफोर्ड विश्व विद्यालयका मनोवैज्ञानिक प्रध्यापक एंड्रयू प्रिज़बिल्स्की ले भनेका छन् ।
विश्व विद्यालयका अनुसार ब्रेन रट पछि पछिल्लो समय इण्टरनेट प्रयोगकर्ताले सबैभन्दा बढी प्रयोग गरिने अन्य पाँच शब्दहरु हुन-
डिम्योर-व्यवहारिक रुपमा संयमित र देखावटी कुरामा विश्वाँस नगर्ने व्यक्ति
डाइनामिक प्राइसिङ-समय अनुसार उत्पादनको मूल्य निर्धारण गर्नु ।
लोर-कुनै व्यक्ति वा घटना विशेषको बारेमा तथ्यपूर्णरुपमा विस्तृत जानकारी ।
रोमाटेन्सी-रोमान्स र फैन्टसीलाई मिलाएर बनाइएको शब्द, जस्को अर्थ एक रोमान्टिक कहानी हो ।
स्लोप-अप्रमाणित विषयवस्तुलाई पनि प्रमाणित र सत्य नै हो भने जसरी प्रस्तुत गर्नु ।