हरेक दिन साइबर ठगीका नयाँ घटनाहरू सार्वजनिक भइरहेका छन् । साइबर ठगका कारण मानिसहरूले आफ्नो जीवनभरको कमाइ गुमाइरहेका छन्। हालसालै, यस्तै घटना भारतस्थित दिल्ली-एनसीआरको नोएडामा भएकाे छ । 

दिल्लीकी एक महिलालाई २७ लाख रुपैयाँ ठगिएको घटना सार्वजनिक भएको हाे । यसका साथै डिजिटल धरपकड गरी लाखौं रुपैयाँ ठगीका घटना पनि बाहरिएका छन् ।

साइबर ठगहरू सामान्यतया मानिसहरूलाई लुट्न विभिन्न चालहरू प्रयोग गर्छन्। आज हामी तपाईलाई साइबर ठगीका ५ यस्ता घटनाको बारेमा बताउन गइरहेका छौँ ।

अनलाइन सपिङबाट ठगी

सामान्यतया, आजभाेलि, साइबर स्क्यामरहरू निर्दोष मानिसहरूलाई लुट्न अनलाइन व्यापारमार्फत् ठगीको सहारा लिइरहेका छन्। यस्तो अवस्थामा, साइबर अपराधीहरूले तपाईंलाई व्हाट्सएप वा अन्य मेसेज एपहरू वा अनलाइन विज्ञापनहरू मार्फत् फसाउन सक्छन्।

साइबर अपराधीहरूले अनलाइन व्यापारको बहानामा उच्च प्रतिफलको प्रलोभन दिने गर्छन्। उनीहरूले अरूलाई मूर्ख बनाउन नक्कली एपकाे पनि प्रयोग गर्न सक्छन्। यसका लागि उनीहरूले नक्कली एप्समा नक्कली नाफा देखाउने गर्छन्।

पार्सल ठगी के हो?

पार्सल ठगी पनि आजभाेलि चर्चामा रहेकाे छ। पार्सल ठगीमा उपभाेक्ताहरूलाई पहिले फोन आउँछ । उक्त फाेनमा उनीहरूसँग कुरा गरेर तपाईंको नाममा पार्सल आएको छ भन्ने गरिन्छ। त्यसपछि, तपाईको नाममा पार्सल छ भनिन्छ । त्यसपछि उक्त पार्सलमा केही लागुऔषध, राहदानी र अन्य विवरण भेटिएको र त्याे पार्सल विदेश गइरहेको बताइन्छ । "तपाई विरुद्ध मुद्दा दर्ता भएको छ," यस्ताे पनि भनिन्छ ।

यसपछि अर्को फोन आउँछ, जसमा अर्काे एक व्यक्तिले आफूलाई प्रहरीको रूपमा चिनाउँछ र उनी डिजिटल रूपमा पक्राउ पर्न सक्ने भन्दै पीडितलाई डर अथवा धम्की दिन्छ । यसपछि उनीसँग ठूलो रकम माग गरिन्छ ।

के हो ई-सिम स्क्याम?

भर्खरै भारतकाे नोएडाकी एक महिला ई-सिम ठगीको शिकार भइन्। ती महिलाको सिमकार्ड निकै चलाखीपूर्वक हाइज्याक गरिएको थियो । त्यसपछि, उनकै बैंक खाताबाट २७ लाख भारतीय रुपैयाँ, मुद्दती निक्षेप र बैंकको ऋण चोरी गरिएकाे थियाे ।

भिडियो लाइक गर्दा स्क्याम

साइबर अपराधको अर्को तरिका भने अनलाइन प्लाटफर्म वा मेसेजिङ एपहरू हो। ठगहरूले पीडितलाई भिडियो लाइक गर्न आग्रह गर्छन्। यसको बदलामा उनले प्रति लाइक ५० रुपैयाँ दिने वाचा गर्छन्। यो रकम बढी वा कम पनि हुन सक्छ।

धेरै पटक ठगी गर्नेहरूले सुरुमा केही पैसा पनि पठाउने गर्छन्। साे अवधिमा ठगले बैंककाे विवरण र OTP आदिमा पहुँच पाउँछ। त्यसपछि, उनीहरूले लाखौं रुपैयाँ ठगी गर्छन् ।

भ्वाइस क्लोनिंगद्वारा नक्कली कल

एआईको मद्दतले धेरै सफ्टवेयर वा एपहरूले आवाज प्रतिलिपि गर्ने सुविधा दिन्छ, यसलाई भ्वाइस क्लोनिङ भनिन्छ। साइबर स्क्यामरहरूले यो प्रविधि प्रयोग गरेर तपाईंलाई बदनाम पनि गर्न सक्छन्।
यस्तो अवस्थामा, साइबर अपराधीहरूले तपाइँले चिनेका व्यक्तिहरूको आवाजकाे नक्कल गर्न सक्छन् र तपाइँलाई केहि पैसा ट्रान्सफर गर्न भन्छन् वा तपाइँलाई लिङ्कमा क्लिक गर्न सोध्न सक्छन्। यस्ता ठगीबाट होसियार रहनुपर्छ ।

फेक सर्च रिजल्टहरूबाट सावधान 

अनलाइन संसारमा धेरै साइबर स्क्यामरहरू छन् । जसले नक्कली वेबसाइटहरू बनाएर लाखौं रुपैयाँ ठगी गर्न सक्छन्। यस्तो अवस्थामा, धेरै पटक प्रयोगकर्ताहरूले इन्टरनेटमा खोजेर नक्कली वेबसाइटहरूमा जान सकछन्। यहाँ स्क्यामरहरूले महत्त्वपूर्ण बैंक विवरणहरू आदि सोधेर आफ्नो बैंक खाता खाली गर्न सक्छन्।

यी हुन् गर्नै नहुने गल्ती

साइबर स्क्यामरहरूबाट आफूलाई जोगाउन, आफ्नो बैंक विवरणहरू, एटीएम विवरणहरू र अनलाइन बैंकिङ पासवर्डहरू आदि सार्वजनिक गर्नुहुँदैन। कुनै लिङ्कमा क्लिक गर्नु पनि हुँदैन भने कुनै पनि लिङ्कको सहयाेगले कुनै एप इन्स्टल पनि गर्नु हुँदैन ।

एजेन्सी ।