राष्ट्रपति रैसी चढेको हेलिकप्टरमा विदेशमन्त्री हुसेन अमिर-अब्दुल्लाहियान, पूर्वी अजरबैजान प्रान्तका गभर्नर मालेक रहमाती, ताब्रिजका शाही इमाम मोहम्मद अली अलहाशेम, पाइलट, सहचालक, चालक दल प्रमुख, सुरक्षा प्रमुख र सुरक्षा प्रमुख सवार थिए। गार्डहरू बोर्डमा थिए।
इरानी राष्ट्रपतिको तीनवटा हेलिकप्टर थिए र तीमध्ये दुईवटा हेलिकप्टर सकुशल गन्तव्यमा अवतरण भए । तर राष्ट्रपति सवार बेल २१२ हेलिकप्टर भने आइतबार बेलुकी दुर्घटनामा प-याे ।
इरानी राष्ट्रपति इब्राहिम रैसी पूर्वी अजरबैजानको भ्रमणमा थिए। साेहिबीच इरानको राजधानी तेहरानबाट ६०० किलोमिटर टाढा रहेको अजरबैजानको सीमावर्ती सहर जोल्फा नजिक दुर्घटना भएको हो ।
हेलिकप्टरका तस्बिर र भिडियोले इरानी राष्ट्रपति इब्राहिम रैसी र विदेशमन्त्री अमेरिकी निर्मित बेल २१२ हेलिकप्टरमा सवार रहेको पुष्टि गरेको हाे ।
इरानी संचारमाध्यमका अनुसार पाइलटले हेलिकप्टरको नियन्त्रण गुमाएपछि दुर्घटना भएको हो । उद्धार टोलीले हेलिकप्टरको पूरै क्याबिन नराम्ररी क्षतिग्रस्त र जलेको अवस्थामा भेटेकाे छ ।
दुर्घटनामा परी मृत्यु हुने इरानी राष्ट्रपति काे हुन्?
इरानका राष्ट्रपति इब्राहिम रैसीको जन्म सन् १९६० मा उत्तर पूर्वी इरानको मशद सहरमा भएको थियो। रैसी पाँच वर्षकाे मात्र हुँदा उनकाे पिताकाे निधन भएकाे थियाे । रैसीकाे झुकाव सानैदेखि धर्म रराजनीतिप्रति रहेकाे थियाे । विद्दार्थी जीवनमा पनि उनी माेहम्मद रेजा शाहकाे विरूद्ध सहडमा उत्रिएका थिए । रेजा शाहलाई पश्चिमी राष्ट्रकाे समर्थक मानिन्छ ।
पूर्वी इरानको मशहद सहरमा शिया मुस्लिमहरूका लागि सबैभन्दा पवित्र मानिने मस्जिद पनि छ। उनी सानै उमेरमा उच्च पदमा पुगेका थिए । आफ्नो बुबाको पाइला पछ्याउँदै, उनले १५ वर्षको उमेरमा कोम शहरमा अवस्थित शिया संस्थानमा अध्ययन गर्न थाले। आफ्नो विद्यार्थी जीवनमा उनले मोहम्मद रेजा शाहविरुद्ध पश्चिमा देशहरूले समर्थन गरेको प्रदर्शनमा भाग लिए। पछि अयातुल्ला रुहोल्लाह खोमेनीले सन् १९७९ मा इस्लामिक क्रान्तिमार्फत शाहलाई सत्ताबाट हटाएका थिए ।
केवल २० वर्षको उमेरमा, उनी तेहरान नजिकै रहेको काराजको महान्यायधिवक्ता नियुक्त भएका थिए। रैसी सन् १९८९ देखि १९९४ सम्म तेहरानका महान्यायधिवक्ता र त्यसपछि सन् २००४ देखि अर्को दशकसम्म न्यायिक प्राधिकरणका उपप्रमुख थिए। उनी उदारवादी हसन रुहानीको स्थानमा २०२१काे जुनमा इस्लामिक रिपब्लिक अफ इरानको राष्ट्रपति निर्वाचित भएका थिए।
सन् २०१४ मा उनी इरानको महान्यायाधिवक्ता बने । इरानी न्यायपालिकाको प्रमुख रहेका रैसीको राजनीतिक विचारलाई ‘चरम कट्टरपन्थी’ मानिन्छ। उनलाई इरानका कट्टरपन्थी नेता र देशका सर्वोच्च धार्मिक नेता आयतोल्लाह अली खोमेनीको नजिक मानिन्छ।
चुनावी अभियानका क्रममा रैसीले रुहानी शासनकालमा उत्पन्न भएको भ्रष्टाचार र आर्थिक संकटसँग जुध्न आफूलाई उत्तम विकल्प भएकाे भन्दै प्रचार गरेका थिए ।
शिया परम्परा अनुसार इब्राहिम रैसी सधैं कालो पगडी लगाउँथे, जसले उनी पैगम्बर मुहम्मदको वंशज हो भनेर संकेत गर्दछ। उनलाई ‘हुज्जातुल इस्लाम’ अर्थात् ‘प्रूफ अफ इस्लाम’ को धार्मिक उपाधि पनि दिइएको छ।
विदेशमन्त्री सान अमिर अब्दुल्लाहियानकाे पनि मृत्यु
हेलिकप्टर दुर्घटनामा ज्यान गुमाएकाहरुमध्ये एक थिए इरानका विदेशमन्त्री सान अमिर अब्दुल्लाहियान । सन् २०२१ मा सान अमिर अब्दुल्लाहियान इरानको विदेशमन्त्री बनेका थिए । यसअघि सन् २०११ देखि २०१६ सम्म उनी अरब र अफ्रिकी मामिलाका लागि उप विदेशमन्त्री पनि बनेका थिए। उनी सन् २००७ मा बगदादमा भएको इरान–इराक–अमेरिका त्रिपक्षीय बैठकमा इरानी वार्ता टोलीका प्रमुख थिए ।
मालेक रहमती एक ईरानी राजनीतिज्ञ थिए। उनले आफ्नो मृत्युसम्म पूर्वी अजरबैजानको गभर्नरको रूपमा सेवा गरे। रहमतीले यसै वर्षको जनवरीमा पदभार ग्रहण गरेका थिए ।
मोहम्मद अली अलहाशेम पूर्वी अजरबैजान प्रान्तमा वली-ए-फकीहका प्रतिनिधि थिए र ताब्रिजमा शुक्रबारको प्रार्थनाको इमाम पनि थिए।
एजेन्सीकाे सहयाेगमा ।
